KAHRAMAN KENTİN RUHUNA YOLCULUK

Kahramanmaraş’ın anıt yapılarından biri olan Bektutiye Camisi, günümüzde Çınarlı adıyla anılmaktadır. Caminin bahçesinde 1870’li yıllarda dikildiği sanılan asırlık çınar ağacı zamanla asıl adın yerine geçmiş.

Bektutiye, Kahramanmaraş’ın merkez mahallelerinden birinin eski adı. Şimdi Fevzipaşa olarak bilinen Bektutiye, adını, mahallenin ilk yerleşimcileri olan Türkmen boyunun adından almaktadır.

1920 yılında, İşgalci Fransız ve işbirlikçi Ermeni komitacılarına karşı yürütülen Kurtuluş Savaşında, Türk direnişinin on merkezinden biri olan Bektutiye’de, camiyle birlikte bir medresenin varlığı bilinmektedir. Ne yazık ki, günümüze yalnızca camisi ulaşabilmiştir.

Alaüddevle Bozkurt Bey

Uzunoluk olarak da bilinen Fevzipaşa mahallesinde bulunan bu yapı, Dulkadiroğulları Beyliğinin hakanı Alaüddevle Bozkurt Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapının kuruluş kitabesi günümüze ulaşmamıştır. 1500’lü yıllarda inşa edildiği sanılmakta; kullanılan yapı malzemesi ve dönem yapı biçiminden yola çıkılarak, 1519 yılı üzerinde görüş birliği bulunmaktadır.

Üç kez onarım işlemi gerçekleştirilen cami, büyük oranda özgünlüğünü korumuş ve günümüze kadar ulaşmıştır. Cami yapımında, moloz taş, yontu taş ve mermer (mihrapta) ile ahşap kirişler kullanılmıştır.

Dört bölümlü bir son cemaat yeri olan camide, iki ayrı giriş kapısı vardır. Kuzeydeki giriş kapısının bitişiğinde, kadınlar mahfiline çıkan ahşap bir merdiven bulunduğundan, kapı, kadınlar kapısı olarak adlandırılmıştır. Giriş kapılarının üstünde düzgün kesme taş ile yapılmış şişkin kemer bulunmaktadır.

Zemin Şadırvanı

Caminin içine girildiğinde dörtlü bir sahın düzeni görülmektedir. Mermer mihrabı ve ahşap minberi sade görünümlüdür. Çatı, ahşap kirişlerle düzenlenmiş ve yapıya bir esneklik katılmıştır. Alt pencereleri diz yüksekliğinde başlar. Üst pencereler ise yapıya derinlik kazandırmak amacıyla duvar içine gömmeli olarak yapılmıştır.

Yapıyı özgün kılan özelliklerden biri de caminin giriş avlusunda bulunan zemin şadırvanıdır. Ortasından akan suyun genlere doğru yönlendirildiği daire biçimli havuz, abdest almaya gelenlere, seyrine doyum olmayan güzel görünümü kadar, asırlık çınarın gölgesiyle bütünleşerek adeta huzur ve dinginlik saçıyor.

Çınar ağacının dallarının kucakladığı izlenimi uyandıran sekizgen biçimli minarenin, kare yapılı gövdesi, yapıyla bitişik tasarlanmış.

Sütçü İmam

Bektutiye Cami, kurucularının emanetiymişçesine sinesine aldığı bir anıt türbeye de ev sahipliği yapıyor.

Maraş’ta, Türk Kurtuluş Savaşının kıvılcımını çakan, Türk’ün namus ve şerefine dokunmaya yeltenenlere karşı ilk kurşunu atan Sütçü İmam merhum, asırlardır Türk olan kendi mahallesinin ve camisinin bahçesinde gömülü.

Türbe, günümüzde yer seviyesinin altında kalmıştır ama Maraşlıların gönlündeki yüceliğinden hiç bir şey yitirmemiştir. Baldeken biçimli ve düzgün kesme taş ile yapılı türbe, sade ve mütevazı görünümüyle yürekleri ısıtmakta ve ziyaretçilerin akınına uğramaktadır.

Özgün mimarisi, gömme havuzu, dev çınar ağacı ve yüzlerce yıllık Türk yurdunun ölümsüz adı Sütçü İmam’ın türbesi, kentin bu bölgesinde, Kahramanmaraş’ı, hem geçmişe, hem geleceğe bağlamayı sürdürüyor.

Bektutiye, adı, yapısı ve taşıdığı ruhla Kahramanmaraş’a vurulmuş Türk mührünün görülebileceği, yaşayan bir müze külliye olarak, rahmet solunan bir yer olmaya devam ediyor.

Yalçın Kömeçoğlu - Sanat Tarihçisi